چگونه در بازی بسکتبال نقشه اجرا کنیم
هیچ تیم بسکتبالی در دنیا وجود ندارد که برای حمله و دفاع برنامه نداشته. برنامه همان نقشه است. اینکه چه کسی از کجا به کجا حرکت کند و توپ چطوری بچرخد نقشه است. اما مشکل بزرگ اینجاست که فقط تیمهایی خیلی قادرند نقشه را به درستی پیاده کنند که بازیکنان ان توانایی و درک «آجرا» نقشه را دارند. واژه کلیدی در این جمله کلمه «اجرا» است. همه مربیان، در هر رده سنی و مهارتی، تجربه این را داشته اند که از بازیکنان درخواست اجرای نقشه ای کرده اند ولی وقتی بازی شروع میشود بازیکنان کار خودشان را میکنند و روش بازی خیابانی و بلبشو میشود. این احساس بی کنترلی مربی بر بازیکنان احساس بسیار بدی است که همه مربیان دنیا تجربه کرده اند اما برای اینکه بازیکنان ما بتوانند اجرای صحیح و دقیقی در زمین داشته باشند باید چکار کرد؟ آیا مشکل تاکتیک ناپذیر بودن بازیکنان است.؟ برای اجرای صحیح نیاز به این پنج پیش نیاز است
اصول پایه بسکتبال را بیاموزید
به عنوان مربی، بیشتر وقت ما صرف این میشود که وضعیت خاصی را در بازی بسکتبال به بازیکنان مان بیاموزیم. بازیکنان ما هم با همین وضعیت خاص خو میگیرند. به محض اینکه ان وضعیت خاص کمی تغییر کرد بازیکن ما سردر گم میشود. مثلا اگر در تمرین با به پوینت گاردمان اموخته ایم توپ را از وسط پخش کن و نقشه را از انجا شروع کن او در کار خبره میشود. آما به محض اینکه در بازی دفاع در زمین عقب به او فشار میاورد و او را به کناره های زمین میراند پوینت گارد ما قاطی میکند و حتی توانایی شروع نقشه را هم ندارد و تیم از کار میافتد. اگر پوینت گارد اصول پایه بسکتبال نظیر بال هندلینگ، موقعیت قرار گیری بدن و توپ، کار پا یا فوت ورک صحیح را بلد باشد هر موقعیت تمرین نکرده ای را به موقعیت دلخواه خود تغییر میدهد. اگر در این مثال دفاع نفر به نفر او را به کنارهای زمین راند او با پیوت یا کراس اور جهت را تغییر میدهد و به وسط زمین حمله میاید تا بتواند نقشه برنامه ریزی شده را اجرا کند.
اطمینان حاصل کنید بازیکنان نقش خود در نقشه را میدانند
بر خلاف تصور بیشتر بازیکنان، نقشه های حمله ای بسکتبال به این صورت نیست که همه بازیکنان شانس مساوی برای امتیاز اوری داشته باشند. در هر نقشه بازیکنانی هستند که اسکرین میکنند ،انهایی هستند که پاس میدهند و بعضی ها هم شوت میزنند. خیلی از نقشه های بسکتبال به این دلیل متلاشی میشود که بازیکنان میخواهند نقش بازیکن دیگری را اجرا کنند. شوت زن میخواهد پاس بدهد،اسکرین کننده میخواهد شوت زند و پاس دهند میخواهد اسکرین کند. به عنوان مربی با بازیکنان تان صریح و روشن صحبت کنید. نقش هر بازیکن در نقشه را به صراحت به او بگویید. اگر قرار است بازیکنی شوت نزند به او دستور بدهید شوت نزند. تعارف نداشته باشید. بدانید که یک شوت زن نمیتواند در موقعیت شوت قرار بگیرد اگر اسکرین خوب نداشته باشد و یک پاس دهند نمیتواند به شوت زن پاس خوب بدهد اگر شوت زن به خوبی از اسکرین استفاده نکند
نقشه تان را برای بازیکن درستش اجرا کنید
هر بازیکنی در تیم شما قابلیتی دارد و محدودیتی. اطمینان حاصل کنید که نقشه شما این قابلیت ها و محدودیت ها را در نظر گرفته. مثلا اگر نقشه شما اینست که توپ را به پست پایین برسانید و بازیکن شما با بازی پشت به حلقه گل بزند حواستان باشد که بازیکن ۱۷۰ سانتی شما در موقعیت پشت به حلقه قرار نگیرد. یا اگر با اسکرین میخواهید فضا برای شوت زدن سه امتیازی ایجاد کنید به یاد داشته باشید شوت را برای بازیکنی برنامه ریزی کنید که سه امتیازی زن است
فضای خالی در زمین ایجاد کند
فضا سازی یا انچه در ایران به ان بازی بدون توپ میگفتند یکی از چیزهایی است که کمتر تدریس شده و مربیان بسیار معدودی اهمیت انرا به بازیکنان گوشزد میکنند. بدون ایجاد فضا به اندازه کافی هیچ نقشه حمله ای به درستی اجرا نمیشود. اینکه دفاع را مجبور کنیم در محوطه بزرگتری دفاع کند مهم است. اینکه برای بازیکنان موقعیت ایزولیشن ایجاد کنیم حیاتی است. اگر بازیکنان دفاع و حمله مثل بازیهای دبستانی همه دور توپ جمع بشوند بهترین نقشه های حمله دنیا هم قابل اجرا نیست.
اطمینان حاصل کنید که تک تک بازیکنان درک کنند که به کجای زمین تعلق دارند و همینطور ول ول توی زمین نچرخند. هر بازیکن باید بداند که بازیکنان دیگر تیم به کجای زمین تعلق دارند. این نکته مهم باعث بهبود گردش توپ در حمله میشود. وقتی بازیکنی با توپ در زمین حرکت میکند بازیکنان دیگر با حرکت حساب شده باید برای او و برای خودشان فضا باز کنند. نمونه بارز این فضا سازی برای بازیکن برش کنند به سمت حلقه است. اگر بقیه بازیکنان هم به همراه برش کنند برای ریباند حمله به سمت حلقه هجوم بیاورند امکان بازی داخل-خارج گرفته میشود.
اطمینان حاصل کنید سمت ضعیف زمین فعال است
سمت ضعیف زمین یا هلپ ساید یا ویک ساید انجایی است که در توپ ان سمت نیست. مثلا اگر توپ در سمت چپ زمین است سمت راست زمین ویک ساید است. اطمینان حاصل کنید که بازیکنان ویک ساید حرکت میکنند و فعال اند چون اگر بازیکنان ویک ساید تهدیدی برای حلقه نباشند دفاع به سادگی روی توپ شیفت میکند و بازیکن توپ دار در موقعیت دبل تیم یا تریپل تیم قرار میگرد. بهترین فعالیت در سمت ضعیف برای مشغول کردن دفاع و فضا سازی برش کردن بازیکنان بدون توپ و اجرای بک دور است. اطمینان حاصل کنید بازیکنان تان که در سمت ویک ساید قرار میگیرند مثل هویچ سر جایشان نیاستند تا توپ به انها برسد.
